Logboek

2 maart 2025

Een week lang heb ik bijgehouden wat er zoals langskomt, door per uur alleen het meest belangrijke onderwerp te noteren. Dat gaan we zeker niet elke keer doen. Met veel collega’s op vakantie was het rustig, mooi overzichtelijk om een keer een hele week te laten zien. Normaliter is dat vrijwel niet te doen, door de vele contextwisselingen.

Ik vermoed dat contextwisselingen de grootste uitdaging zijn van kenniswerkers bij de overheid. Er zijn heel veel dossiers, heel veel initiatieven, heel veel belangen. Als je het overzicht wilt behouden, en zeker als je er invloed op wilt hebben omdat dat je taak is, kan je niet een hele dag aan een enkel ding werken. Werk dat vraagt om een langere periode van focus, zoals het schrijven van een ingewikkeld document waar ook onderzoek en analyse voor nodig is, verschuift dan vaak naar de avond of het weekend. Dat is bij veel collega’s de praktijk. Agenda’s zitten overdag vrijwel volgepland met meetings en alles is belangrijk. In theorie is het toepassen van de Eisenhower Matrix handig. In de praktijk zitten agenda’s zo vol dat een nieuwe meeting vaak meer dan drie weken in de toekomst gepland moet worden.

Daarbij is een groot verschil tussen collega’s die traditioneel met vergaderingen en e-mail werken (tijdrovend, lange doorlooptijden door logistieke inefficienties en veel contextwisselingen) en collega’s die voor hun projectcommunciatie vooral gebruik maken van bijv. Slack (ongewenste Big Tech) of Mattermost (Open Source self-hosted). De mogelijkheid om a-synchroon in netjes geordende teams / channels / threads op de hoogte te zijn en input te leveren op momenten die je zelf goed uitkomen hebben een veel grotere positieve invloed op productiviteit dan je zou vermoeden. Het sluit beter aan bij werken in deze tijd van information overload. Wellicht een blogje waard. En kom vooral langs op https://digilab.overheid.nl/chat/, de Mattermost server van Digilab!

Maandag

MinBZK, Den Haag

• Elke dag begint met het wegwerken van zoveel mogelijk e-mail & organiseren van wat die dag moet gebeuren. Staat in de agenda van 8:00u - 9:00u. Daarbij hanteer ik de Two-Minute Rule en andere handigheidjes uit de Getting Things Done methode.
• Sparren met de CIO van een grote uitvoeringsorganisatie over onze PoC Law as Code. Hoogst interessante inzichten opgedaan over hoe ‘samenloop van wetten’ tot edge cases leidt die nieuwe regels nodig hebben om ze te kunnen hanteren en hoe regels die misbruik (fraude) moeten voorkomen of opsporen relateren aan de wet. We gaan hierover nog nader de diepte in een workshop. Het is relevant voor de PoC omdat ook regels die op die manier ontstaan op dezelfde manier uitgedrukt zouden moeten worden als de wet zelf.
• Agendamanagement: Zodanig veel openstaande datumprikkers, opties, dubbele boekingen dat het hinderlijk werd en er wat opgeruimd moest worden. Metrics: 12 agendavoorstellen geaccepteerd, 7 geweigerd, 8 mensen aangespoord om een beslissing te nemen, 7 meetings voorgesteld of verplaatst.
• Project Logboek Dataverwerkingen (wekelijkse) standup, wat is er gebeurd, wat komt eraan
• Visualisaties gemaakt waarmee PoC beter kan worden toegelicht
• Afstemming met collega’s over twee projecten die per abuis aan hetzelfde werken en hoe we dat op gaan lossen. Komt vaker voor dan je zou hopen…
• Agendacommissie ter voorbereiding op de volgende vergadering van de Programmeringstafel Gegevensuitwisseling

Dinsdag

Digilab, Utrecht

• Carpoolen: collega opgepikt die in de buurt woont om samen naar Utrecht te reizen. Leidt altijd tot interessante gesprekken.
• E-mail & organiseren
• Gewerkt aan een notitie voor project Federatief Datastelsel
• Wekelijkse Standup Digilab, doornemen wat er speelt aan de hand van een Kanban board, nieuw werk verdelen. Gaat alleen over het werk van Digilab zelf, niet over de projecten die gebruik maken van Digilab.
• Workshop over de standaard Federatieve Toegangsverlening met project Federatief Datastelsel (waar die standaard heel relevant voor is) en Digilab (die de standaard in het ecosysteem opneemt, test en demonsteert maakt). Interessante voortgang. Er is gekozen om aan te sluiten bij OpenID AuthZEN, zowel op inhoud als roadmap. Dat past goed op de andere standaarden bij FDS, en het wordt meer helder welke delen van de puzzel in welke standaard moeten worden opgelost om te komen tot een uniforme, technisch interoperabel Federatief Datastelsel. Ook afspraken kunnen maken over hoe de drie projecten die voor FDS benodigde standaarden maken meer samen op kunnen trekken.
• Gewerkt aan de standaard Logboek Dataverwerkingen, vooral reviews en kleine verbeteringen
• Refinement met de Digilab engineers, over o.a. de Catalogus voor FDS, een LLM workflow-tool, werk aan de infrastructuur etc.
• Deepdive in hoe de app manager van het initiatief Vorderingenoverzicht Rijk precies werkt, nadat er vragen langskomen op hoe dit aan kan sluiten op DigiD. Het zit erg mooi in elkaar, en heeft potentie om ook ingezet te worden voor andere apps. Ik denk aan hetzelfde protocol om straks de Inzageverzoeken af te handelen die mogelijk worden op basis van de standaard Logboek Dataverwerkingen. Daarvan wil je, net als met alle schuldgegevens, ook niet dat ze via een centraal knooppunt naar de burger gaan. Vorderingenovericht Rijk lost heel fraai op hoe gegevens van een grote hoeveelheid overheidsorganisaties rechtstreeks aan de burger kunnen worden verstrekt. Daarvoor moet nog wel worden opgelost dat Vorderingenoverzicht Rijk gebruik kan maken van DigiD.

Woensdag

MinBZK, Den Haag

• E-mail & organiseren
• Overleg met programmamanager Digilab, over de financiering. Digilab is weliswaar heel succesvol, maar wordt nog niet structureel gefinancierd. Dus verkennen we innovatiebudgetten, GDI Vernieuwingsvoorstellen, mogelijkheden bij de RVO en wellicht in de EU. Volgend jaar is alles beter, want naar verwachting zal Digilab uiteindelijk structureel gefinancierd worden.
• Overleg met Roos, Product Owner van Digilab. Over de epics. Wat zit er de komende tijd aan te komen, waar liggen de prioriteiten? Wellicht gaan we een reeks video’s maken om alle hoogst technische onderwerpen beter te kunnen uitleggen aan een breed publiek.
• Schrijven notitie FDS inclusief het daarvoor benodigde onderzoek en sparren met een betrokken architect over welke opties op tafel moeten liggen
• Lunch met collega’s van project OpenBSW (hm, ik zie dat er nog geen projectpagina op de website van Digilab staat). Vooral gespard over Cloud Exit Strategy.
• Maandelijks Logboek Dataverwerkingen projectoverleg. Het werk van de verschillende collega’s doorgenomen. Een voorstel over het in beheer nemen van de standaard door Logius, de fasen die we gaan doorlopen voordat de standaard kan worden vastgesteld door het Forum voor Standaardisatie, etc. Ook een cruciale eerste extensie inhoudelijk aan de tand gevoeld, namelijk een extensie waarin wordt gestandaardiseerd hoe verwerkte data wordt vastgelegd. Dit is een sub-project dat door Geonovum wordt uitgevoerd.
• Met Kees besproken hoe we plannen rond Cloud die nu overal als paddestoelen uit de grond schieten op elkaar zouden kunnen laten passen
• Nog wat extra tijd gestoken in het leeg krijgen van de mailbox

Donderdag

MinBZK, Den Haag

Donderdag is een ‘vergaderdag’, de dag waarop de meeste reguliere vergaderingen worden gepland.

• E-mail & organiseren
• Overleg met een collega over het beter aansluiten van architectuur en portfolio management, hoe om te gaan met portfolio Digitale Overheid versus portfolio GDI (wat mij betreft is dat één portfolio waarbij op een deel van de inhoud een wat zwaardere governance van toepassing is), en over de mogelijkheid om aan een groep architecten de PoC Law as Code te laten zien. Daarbij ook wat gespard over hoe we kunnen komen tot een architectuur die meer beschouwd dan alleen de uitvoerende macht.
• Wekelijks overleg Cluster Data, tien directe collega’s aangevuld met drie collega’s uit andere clusters waar we veel mee samenwerken. Belangrijk om aansluiting te houden bij elkaars dossiers, en wat meer de diepte in te gaan op zaken die nu spelen - zoals de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.
• Lunchafspraak met een collega, gebruikt om bij te praten
• Tweewekelijks afdelingsoverleg voor iedereen van de afdeling Data & Toegang, met de laatste ontwikkelingen van alle vier de clusters. Altijd interessant want er gebeurt erg veel in twee weken, en alleen in deze overleggen ontstaat het overzicht.
• Design sessie van drie (!) uur met collega’s van project Logboek Dataverwerkingen, waarin we een paar dingen concreet hebben uitgewerkt, zoals een guideline voor Extensies op de standaard, een paar besluiten over uitdagingen die we daarbij ontdekten, een deepdive over namespaces en het gebruik daarvan in extensies (hoe voorkomen we clashes). Ook uitvoerig gekeken naar de NEN 7513 standaard voor Logging op Medische dossiers met als doel te kijken hoe je met Logboek Dataverwerkingen en een extensie daarop volledig invulling zou kunnen geven aan de eisen uit die standaard. Dat lijkt te lukken. Daarmee is de kans groter dat de standaard breed gebruikt kan worden, met meer interoperabiliteit tot gevolg. Tenslotte nog afspraken gemaakt over de OpenAPI v3 specificatie die nodig is voor het ontsluiten van Registers van Verwerkingsactiviteiten (art. 30 AVG) vanuit perspectief onze standaard.

Vrijdag

Thuis

Ik werk 4 * 9 als ambtenaar, van maandag tot en met donderdag. Op vrijdag doe ik andere dingen, zoals op dit moment een klus voor de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

• E-mail & organiseren (Mailbox VNG)
• Standup met team Werken onder Architectuur. Kanban board doorgenomen, nieuw werk verdeeld. Er zijn meerdere voorstellen binnengekomen waar architectuuradvies op gewenst is. We gebruiken die adviezen ook om het proces zelf te verbeteren
• Gewerkt aan de Enterprise Architectuur van de VNG, met name een nadere uitwerking van processen, rollen en producten die nodig zijn voor het Werken onder Architectuur
• Voorbereiding op het aflopen van het huurcontract van de locatie die VNG nu heeft in Utrecht, en waar Digilab gebruik van maakt. De locatie gaat gesloopt worden. Waar moet Digilab heen als het zover is? Een nieuwe locatie op station Utrecht CS zou mooi zijn. Wellicht samen met andere initiatieven die ook de behoefte hebben om centraal in het land ruimte te hebben voor samenwerking & startup vibes.

Toch nog wat werk voor BZK gedaan

• Met twee programmamanagers voor wie het relevant is overlegd over hoe Law as Code wat groter neergezet kan worden de komende tijd, hoe het kan schalen, hoe het geagendeerd kan worden. Veel enthousiasme.
• Onverwachts op verzoek een overzicht geproduceerd van waar Bureau Architectuur aan werkt (voor zover ik dat kan overzien) ter voorbereiding op vergadering Stuurgroep komende maandag
• Nieuwe uitspraak van het EU Hof van Justitie doorgenomen en wat over heen- en weer gemaild omdat deze waarschijnlijk relevant is voor Logboek Dataverwerkingen. Het geeft meer precies richting aan de verplichting om bij geautomatiseerde besluitvorming te kunnen verantwoorden hoe het besluit tot stand is gekomen.
• Overlegd met Jacco van VNG over zijn plannen voor Cloud, o.a. de Visie Haven Plus en hoe dat al dan niet zou kunnen samenkomen met andere lopende initiatieven bij MinBZK.

Zaterdag

Thuis

• Review van KARWEI 2.6, de opvolger van KARWEI 2.5. Is dat in lijn met de architectuur van de VNG? Op punten waar dat niet zo is, moet er een formeel standpunt over ingenomen worden, of moeten we het noteren als architectuurschuld voor een volgend traject?
• Eindrapport Vernieuwing Besturing Gegevensuitwisseling in de Zorg doorgenomen, met het doel een appreciatie te schrijven binnenkort. Nog even op broeden, met name over hoe dit zich verhoudt tot de Nederlandse Digitaliseringsstrategie en de kwartiermakersopdracht Bureau Architectuur.
• Nieuwste conceptteksten Nederlandse Digitaliseringsstrategie doorgenomen, met name het stuk over Data.
• Kennisgenomen van het feit dat in de USA ineens 18F is opgedoekt. De organisatie 18F was het equivalent van wat in de UK Government Digital Services heet. Heb een clone gemaakt van hun 1211 GitHub repositories, in die 41 GB zit een hoop informatie en software die ook voor Nederland nuttig is.
• PoC Law as Code uitgebreid met een PDF generator op basis van Typst. Idee is dat het document niet het besluit is maar slechts een view daarop, dus dat wordt gegenereerd op het moment dat iemand het in die vorm wil raadplegen.
• Hoop tweaks aan mijn setup om AI te gebruiken als ondersteuning bij het coden. Ik wil niet de online LLM’s zoals Claude, ChatGPT of Deepseek gebruiken, maar de meeste tools die nu gemaakt worden proberen een businessmodel te introduceren. Mijn doel is een goed werkende local setup waarbij de LLM op mijn eigen Macbook draait. Het werkt nu heel aardig met VSCode, de Continue.dev extensie, Ollama, en voor specifieke taken Aider. Tot nu toe al veel LLM’s geprobeerd, Deepseek-R1:32b werkt veruit het best voor mij maar is nu verboden voor ambtenaren. Qua intentie begrijpelijk maar ja, een lokaal draaiend LLM heeft geen mogelijkheid om dingen door te sturen naar China. Wellicht is er iets verloren gegaan tussen het verbod en de publicatie daarover in de media, ik ken het alleen vanuit de media.
• Eerste reactie van een hoogleraar op ons concept position paper Van wet naar digitale werking doorgenomen. Krijg tegelijkertijd de indruk dat we op de goede weg zitten als dat er nog een hoop te doen is. Komende week hebben we gesprekken gepland staan met drie andere hoogleraren uit verschillende relevante disciplines. Daarover wellicht meer in de volgende weeknotes, als onze ideeën dan nog een beetje overeind staan.

Zondag

Thuis

Vandaag eindelijk de dingen die meer tijd en focus kosten

• Voorbereiden gesprekken met drie hoogleraren over position paper volgende week
• Eindelijk notitie afgemaakt voor Project Federatief Datastelsel waarmee een besluit wordt voorbereid. Om tactische redenen laat ik de inhoud daarvan even weg uit de weeknotes.
• Nog wat werk gedaan aan de PoC source code, zoals de opmaak van Typst sjablonen, de mogelijkheid om met verschillende besluiten andere pdf’s te genereren en een poging om de generator om te bouwen zodat het filesystem niet meer gebruikt wordt. Overigens is dit vooral hobbymatig, want Anne doet alle heavy lifting en is minimaal 100x zo efficiënt als het gaat om het bouwen van de PoC software.
• Schrijven van deze weeknotes. Kostte me dit keer 1 uur en 39 minuten. Ik ga er niet vanuit dat iemand dit allemaal leest, maar het werkt therapeutisch om het eens op te schrijven. En levert wat inzichten op voor toepassing van de Eisenhower Matrix.

Volgende week wordt het minder lang.